Het korte antwoord luidt: Alles wat u voor de corona pandemie ook mocht. Het lange antwoord treft u onderstaand aan. Aangezien ondertussen iedereen wel meningenmoe is (een mededinger voor het woord van 2020) wat betreft corona houd ik mij ditmaal louter bij de feiten. Een beschouwing van de juridische stand van zaken, waarin ik mij beperk tot de maatregelen achter de voordeur.
De wet
Sinds 1 december 2020 is de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 van kracht. Inhoudelijk is daar weinig in terug te vinden over de maatregelen. Deze wet bevat verwijzingen naar andere wetten die tijdelijk worden aangepast. Wellicht nog interessant om te benoemen is het artikel dat bepaalt dat alle eerder opgelegde coronaboetes van het strafblad moeten worden verwijderd. Dat is natuurlijk wel zo prettig als je minister van justitie bent en een schoon strafblad wil houden. Bepaald niet onbelangrijk is dat alle noodverordeningen zijn komen te vervallen. Eerdere opgestelde regels zijn dus niet meer van toepassing. Alleen de per 1 december 2020 ingevoerde regels zijn landelijk van kracht.
De belangrijkste aanpassingen vinden plaats in de Wet publieke gezondheid (Wpg) en wel in de gloednieuwe artikelen 58a t/m 58n. De invulling van de nieuwe regels uit de Wpg, dus wat u daadwerkelijk wel of niet mag, wordt dan weer bepaald door de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19.
De nieuwe regels zijn in algemene zin wel via de media bij u terecht gekomen. U moet afstand houden, mondkapje op, geen groep vormen en niet meer dan twee man (voorheen vier) thuis ontvangen. Met de kerst mocht er dan een persoon extra op bezoek komen. Als u thuis de regels zou breken dan zou er niet gehandhaafd worden, behoudens wanneer u overlast veroorzaakt. Mijn juridisch hart kriebelde. Hoe zou men dit toch vastgelegd hebben? Wel opleggen, maar niet handhaven? Cliënten kwamen met vragen wat wel en niet mag. De resultaten van mijn onderzoek verbaasde mij behoorlijk.
Wet publieke gezondheid en de tijdelijke regeling
De Wpg regelt het navolgende. In artikel 58f wordt de veilige afstand (1,5m wordt niet genoemd in de wet zelf) verplicht gesteld. De afstand geldt voor iedereen die zich buiten een woning ophoudt. Vervolgens stelt artikel 58g dat groepsvorming is uitgesloten waarbij de hoeveelheid van het aantal personen wordt bepaald door de Tijdelijke regeling. Let op: Dit artikel stelt dat de regel met betrekking tot groepsvorming ook niet geldt voor woningen. Geen maximaal aantal personen in woningen dus. Het laatste relevante artikel betreft 58n waarin wordt bepaald dat de burgemeester mag ingrijpen wanneer er een gedraging of activiteit plaatsvindt in of vanuit een besloten plaats, niet zijnde een woning, waardoor (kort gezegd) de gezondheid ernstig geschaad kan worden. Ook de burgemeester mag dus op basis van de Wpg niet bij u aankloppen en het gezelschap opbreken.
De invulling van de regels uit de Wpg worden verder uitgewerkt in de eerder genoemde Tijdelijke regeling. Om er zeker van te zijn dat we alleen door een veroordelende buur of de media en niet door justitie op de vingers kunnen worden getikt neem ik ook deze nog met u door. Artikel 3 vult de groepsvorming in. Per 1 december 2020 betrof dat een maximum van vier personen en is bij de extra lockdown tussen 14 december 2020 en 19 januari 2021 teruggebracht naar twee personen. Echter stelt artikel 3.1 lid 1 sub c dat het verbod niet geldt voor woningen. Zelfs het verbod van artikel 3.2 waarin staat dat er zich maximaal 30 personen in een besloten binnenruimten mogen bevinden geldt niet voor uw eigen woning. Een woning is volgens de regeling zelf namelijk geen besloten binnenruimte.
Thuis gelden geen beperkingen
De conclusie luidt dus dat er sinds 1 december 2020 geen enkele juridische beperking bestond om thuis bezoek te ontvangen. In theorie mag men thuis 1.000 mensen uitnodigen en kan er niet worden ingegrepen. Het is niet verboden en/of strafbaar gesteld. Ik vraag mij dan wel in gemoede af waarom er via allerlei publieke platformen zoals de rijksoverheid en politie anders werd gecommuniceerd. De website van de rijksoverheid stelt nog steeds dat men maximaal twee personen per dag thuis mag ontvangen.
Dit heeft een behoorlijke criminalisering veroorzaakt van mensen die niet wilden kiezen tussen de eigen broer of de schoonzus en toch maar met zes personen aan de gourmet zijn gaan zitten. De buurman heeft gelukkig nog niet de politie gebeld, maar wel aan de andere buurman doorgegeven dat Bert van nummer 3 het toch wel bont heeft gemaakt op eerste kerstdag.
Overlast
Kort besteed ik nog aandacht aan de stelling van de overheid bij de weergave van de maatregelen voor thuis, dat er gehandhaafd kan worden wanneer men overlast veroorzaakt. Dit betreft echter hetzelfde criterium als voor de corona uitbraak. Er bestaat dus niet zoiets als “coronaoverlast”. Dit houdt puur in dat wanneer u een feestje te bont zou maken, waar de juridische grens dus precies hetzelfde ligt als voor de pandemie, er gehandhaafd kan worden op basis van de overlast. Het is niet zo dat er op basis van de overlast binnengetreden kan worden met als doel u later te beboeten vanwege corona overtredingen. Er bestaat geen corona regel voor thuis; u kunt deze dus ook niet overtreden.
Een voorlopig oordeel
Ik had u op voorhand beloofd mij te beperken tot een beschouwing van de maatregelen en daar verder geen oordeel over te geven. Wat mij betreft heb ik mij aan die belofte gehouden. Ik oordeel ook niet of het wel of niet verstandig is om meer dan twee mensen op bezoek te krijgen. Daar ga ik niet over. Ik ga toevallig wel over het bestuderen van regelgeving en mensen adviseren wat men binnen de regelgeving mag en niet mag. Als men een bezoek van meer dan twee mensen had willen verbieden, had het dan ook verboden zou ik zeggen.
Ik vel wel een oordeel over de verscheidene instanties die verkeerde informatie verspreid hebben, terwijl zij zelf zo keihard tegen fakenews lijken te strijden. Daar kan ik nog een aantal pagina’s over volschrijven, maar dat hoort niet thuis in deze beschouwing. Met deel 2 volgt een opiniestuk waarin vooral aan bod komt, hoe overheidsinstanties de laatste dagen hiermee zijn omgegaan nadat ik daar vragen over ben gaan stellen. Ik kan alvast een tipje van de sluier lichten door u mede te delen dat de politie de tekst op de eigen website al heeft aangepast waar opeens tot tweemaal toe expliciet vermeld staat dat de regels voor thuis alleen maar adviezen zijn. Zelf ben ik helaas wel nog in afwachting van een schriftelijke terugkoppeling.